Cách Thuỷ
Ghi chú: Bài viết này chỉ có ý nghĩa về số liệu tham khảo là chính. Trên thực tế, nếu năng lực hạt nhân của Nga hiện nay (năm 2024), chỉ cần đạt được 25% số liệu trong bài viết này cũng đã là rất suất sắc rồi. Vì chi phí để duy trì và bảo dưỡng vũ khí hạt nhân trong tình trạng hoạt động tốt có thể nói là khổng lồ, liên tục theo từng năm.
Nga đang có 5.977 đầu đạn hạt nhân
Theo thông tin chính thức trên các phương tiện truyền thông của Mỹ, Nga ..., hiện nay (năm 2023) Nga có tổng cộng 5.977 đầu đạn hạt nhân, nhiều nhất trên thế giới. Trong số này có khoảng 1.500 đầu đạn hạt nhân đã được niêm cất, không còn trong biên chế sử dụng.
Trong khoảng 4.500 đầu đạn hạt nhân Nga đang sử dụng, được biên chế vào hai lực lượng: "vũ khí hạt nhân chiến lược" và "vũ khí hạt nhân chiến thuật".
Vũ khí hạt nhân chiến thuật: Được sản xuất cho mục đích sử dụng trên chiến trường, có thiết kế nhỏ hơn, sức công phá và tầm bắn ngắn hơn so với vũ khí hạt nhân chiến lược. Vũ khí hạt nhân chiến thuật bao gồm: bom cỡ nhỏ, tên lửa tầm ngắn, đạn pháo, mìn, ngư lôi... được gắn đầu đạn hạt nhân.
Vũ khí hạt nhân chiến lược: Được sản xuất cho mục đích để tấn công các mục tiêu quan trọng tầm chiến lược ở khoảng cách xa hơn hẳn, vượt đại dương, châu lục.
Theo số liệu do Bản tin của các nhà khoa học nguyên tử (Bulletin of the Atomic Scientists - BAS), các chuyên gia ước tính Nga đang triển khai khoảng 1.500 đầu đạn, tức là các đầu đạn này đang được lắp đặt tại các căn cứ tên lửa, trên máy bay ném bom và trên các tàu ngầm. Cùng đó, khoảng 977 đầu đạn chiến lược và 1.912 đầu đạn chiến thuật khác đang được dự trữ ở tư thế sẵn sàng.
Trong khi đó Mỹ có 5.428 đầu đạn hạt nhân (Pháp có 290 và Anh có 225). Như vậy, chỉ riêng Nga và Mỹ đã sở hữu khoảng 90% tổng số đầu đạn hạt nhân trên thế giới.
3 hình thức sử dụng/tấn công bằng vũ khí hạt nhân
Để tiến hành tấn công hạt nhân, tất yếu phải có phương tiện mang theo đầu đạn hạt nhân thả xuống mục tiêu tấn công. Đó chính là các tên lửa đạn đạo hoặc bom, có gắn đầu đạn hạt nhân. Tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) có tầm bắn lên tới hàng ngàn, thậm chí chục ngàn km.
Để phóng các tên lửa đạn đạo gắn đầu đạn hạt nhân, hiện nay Nga sử dụng 3 hình thức chính là:
- Bệ phóng tên lửa: có khả năng phóng các tên lửa đạn đạo gắn đầu đạn hạt nhân từ mặt đất, gồm bệ phóng cố định hoặc di động.
- Máy bay ném bom hạt nhân: mang bom hoặc tên lửa gắn đầu đạn hạt nhân.
- Tàu ngầm: có khả năng phóng tên lửa gắn đầu đạn hạt nhân từ biển.
Một số loại tên lửa đạn đạo xuyên lục địa của Nga
RS-28 Sarmat
Hiện nay, loại tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mạnh và hiện đại nhất của Nga, với khả năng gắn đầu đạn hạt nhân, có tên là RS-28 Sarmat. Theo số liệu do Nga đưa ra, Sarmat có tầm bay 10.000 -18.000km, có khả năng mang tới 15 đầu đạn hạt nhân nhẹ. với lượng thuốc nổ có sức công phá khoảng 50 megaton. Tổng thống Nga Putin nhiều lần huênh hoang ca ngợi đây là loại tên lửa "không có đối thủ trên thế giới", với khả năng tấn công xuyên thủng mọi hệ thống phòng thủ chống tên lửa hiện nay.
Tuy nhiên, trên thực tế Sarmat là loại tên lửa hoàn toàn mới, thậm chí chưa hoàn thành quá trình thử nghiệm, với chỉ 1 lần phóng thử thành công/5 lần phóng thử. Lần phóng thử gần nhất là tháng 9/2022 đã thất bại - tên lửa nổ ngay trên bãi phóng. Từ cuối năm 2022, Nga cho biết đã bắt đầu triển khai RS-28 Sarmat chính thức trong quân đội Nga.

Các tên lửa đạn đạo tầm bắn hàng ngàn km, có khả năng gắn đầu đạn hạt nhân của Nga trong lễ duyệt binh kỷ niệm Ngày Chiến thắng tại Quảng trường Đỏ ở Matxcơva tháng 5-2021. Ảnh: AP
Một vài loại tên lửa khác khá nổi tiếng của Nga là: Topol-M, tầm bắn 2.500km - 10.500km; R-36M2 tầm bắn lên đến 16.000km, có khả năng tiêu diệt cùng lúc 60 mục tiêu của đối phương; RS-24 Yars có tầm bắn khoảng 11.000 km...vv.
Học thuyết quân sự về sử dụng vũ khí hạt nhân của Nga
Từ năm 2000, theo học thuyết quân sự được Nga công khai, nước này tự cho mình có quyền sử dụng vũ khí hạt nhân "để đối phó với hành động xâm lược quy mô lớn có sử dụng các vũ khí thông thường, hoặc trong những tình huống ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, hay chế độ của Liên bang Nga".
Thời điểm hiện nay năm 2023, khi Nga đang tiến hành xâm lược nước láng giềng Ukraine (mà Nga gọi là "Chiến dịch quân sự đặc biệt"), Nga đã nhiều lần úp mở đe doạ có thể sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân nếu bị Nato dồn đến bước đường cùng, hoặc Ukraine tấn công vào bán đảo Crimea mà Nga "sáp nhập" từ năm 2014... Tuy nhiên, Mỹ và nhiều nước khác không tin Nga dám sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc chiến này, và đã thông báo với Nga rằng Nga sẽ bị tấn công phủ đầu vào các cơ sở hạt nhân của mình nếu xảy ra tình huống cho thấy Nga sử dụng vũ khí hạt nhân. Tổng thống Mỹ Biden cũng đã cảnh báo ông Putin không dùng vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Ukraine.
Giả định rằng khi Nga cho rằng đang đối mặt với một cuộc tấn công hạt nhân hay trong trường hợp cần thiết (theo học thuyết hạt nhân), thông qua chiếc cặp hạt nhân, tổng thống Nga sẽ gửi mệnh lệnh trực tiếp tới Bộ Tổng tham mưu và các đơn vị chỉ huy dự bị đang nắm giữ mã hạt nhân, từ đó tới những đơn vị tên lửa chiến lược để tiến hành khai hỏa, kích hoạt cuộc tấn công hạt nhân từ kho vũ khí của Nga.
Bài liên quan:
Tuy nhiên, trên thực tế Sarmat là loại tên lửa hoàn toàn mới, thậm chí chưa hoàn thành quá trình thử nghiệm, với chỉ 1 lần phóng thử thành công/5 lần phóng thử. Lần phóng thử gần nhất là tháng 9/2022 đã thất bại - tên lửa nổ ngay trên bãi phóng. Từ cuối năm 2022, Nga cho biết đã bắt đầu triển khai RS-28 Sarmat chính thức trong quân đội Nga.

Các tên lửa đạn đạo tầm bắn hàng ngàn km, có khả năng gắn đầu đạn hạt nhân của Nga trong lễ duyệt binh kỷ niệm Ngày Chiến thắng tại Quảng trường Đỏ ở Matxcơva tháng 5-2021. Ảnh: AP
Một vài loại tên lửa khác khá nổi tiếng của Nga là: Topol-M, tầm bắn 2.500km - 10.500km; R-36M2 tầm bắn lên đến 16.000km, có khả năng tiêu diệt cùng lúc 60 mục tiêu của đối phương; RS-24 Yars có tầm bắn khoảng 11.000 km...vv.
Học thuyết quân sự về sử dụng vũ khí hạt nhân của Nga
Từ năm 2000, theo học thuyết quân sự được Nga công khai, nước này tự cho mình có quyền sử dụng vũ khí hạt nhân "để đối phó với hành động xâm lược quy mô lớn có sử dụng các vũ khí thông thường, hoặc trong những tình huống ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, hay chế độ của Liên bang Nga".
Thời điểm hiện nay năm 2023, khi Nga đang tiến hành xâm lược nước láng giềng Ukraine (mà Nga gọi là "Chiến dịch quân sự đặc biệt"), Nga đã nhiều lần úp mở đe doạ có thể sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân nếu bị Nato dồn đến bước đường cùng, hoặc Ukraine tấn công vào bán đảo Crimea mà Nga "sáp nhập" từ năm 2014... Tuy nhiên, Mỹ và nhiều nước khác không tin Nga dám sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc chiến này, và đã thông báo với Nga rằng Nga sẽ bị tấn công phủ đầu vào các cơ sở hạt nhân của mình nếu xảy ra tình huống cho thấy Nga sử dụng vũ khí hạt nhân. Tổng thống Mỹ Biden cũng đã cảnh báo ông Putin không dùng vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Ukraine.
Theo học thuyết hạt nhân của Nga, tổng thống là người ra quyết định cuối cùng về việc sử dụng vũ khí hạt nhân (cả loại chiến lược lẫn chiến thuật). Công cụ để tổng thống kích hoạt một cuộc tấn công hạt nhân thường được gọi là cái "cặp hạt nhân" (Cheget), luôn ở cạnh tổng thống. Cặp hạt nhân có khả năng kết nối lệnh của tổng thống tới các tướng lĩnh cấp cao và lực lượng tên lửa.
....................
Bài liên quan: