Thứ Tư, 14 tháng 8, 2024

Đàn guitar, người bạn tâm giao tuyệt vời nên có


Đàn guitar là một nhạc cụ được rất nhiều người yêu thích, dễ mua (minh hoạ, GPT)

Trần Hồng Phong 

Cây đàn guitar đối với tôi thực sự là một người bạn tâm giao, giúp giải toả và thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng, nhân lên niềm vui cùng bạn bè. Thật tuyệt vời khi một mình rải từng nốt nhạc, nghêu ngao một giai điệu hay bản nhạc Trịnh mà mình yêu thích. Bài viết này giới thiệu khái quát về lịch sử, cấu tạo, cũng như những nét hay đẹp và thú vị của đàn guitar. Thật dễ dàng để có một cây đàn guitar cho bạn.
  • 5 nghệ nhân làm đàn guitar nổi tiếng thế giới
  • Giá bán đàn guitar tại Việt Nam

Đàn guitar là một trong những nhạc cụ phổ biến và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử âm nhạc thế giới. Nó không chỉ là một công cụ âm nhạc, mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo, tự do và đam mê.

Lịch sử của đàn guitar

Đàn guitar có lịch sử kéo dài hàng nghìn năm, bắt nguồn từ các loại nhạc cụ dây cổ đại của các nền văn minh cổ xưa như Ai Cập, Hy Lạp và La Mã. Tuy nhiên, hình dạng và cấu trúc của đàn guitar như chúng ta biết ngày nay được phát triển ở Tây Ban Nha vào khoảng thế kỷ 16. Những cây đàn guitar đầu tiên mang hình dáng khá nhỏ, với thân đàn mỏng và chỉ có bốn dây.


Đến thế kỷ 19, Antonio Torres Jurado, một người thợ làm đàn nổi tiếng của Tây Ban Nha, đã cải tiến và chuẩn hóa hình dáng của đàn guitar cổ điển. Ông tăng kích thước của thùng đàn và cải tiến hệ thống giằng, từ đó tạo ra âm thanh phong phú và mạnh mẽ hơn. Thiết kế của ông đã trở thành mẫu chuẩn cho những cây đàn guitar hiện đại.

Đàn guitar là biểu tượng của văn hóa và nghệ thuật. Nó hiện diện trong nhiều thể loại âm nhạc khác nhau, từ cổ điển, jazz, blues đến rock và pop. Trong văn hóa đại chúng, hình ảnh của cây đàn guitar gắn liền với rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng. Đàn guitar còn là công cụ thể hiện cá tính và tư duy sáng tạo của người chơi.

Quy trình chế tác & kỹ thuật chơi đàn guitar


Tay nghề của nghệ nhân và loại gỗ quyết định âm thanh, giá trị của một cây đàn (minh hoạ, GPT)

Quá trình chế tác một cây đàn guitar đòi hỏi kỹ năng, sự tỉ mỉ và kinh nghiệm. Đầu tiên, người thợ làm đàn phải chọn loại gỗ phù hợp. Gỗ để làm đàn guitar thường là những loại gỗ có độ bền cao, âm thanh tốt và đẹp mắt như gỗ hồng đào (rosewood), gỗ tuyết tùng (cedar), gỗ phong (maple) và gỗ vân sam (spruce). Mỗi loại gỗ đều có đặc tính âm thanh riêng biệt, tạo nên sự phong phú trong âm sắc của đàn guitar.

Thùng đàn (body) là phần quan trọng nhất, quyết định đến âm thanh của đàn. Thùng đàn thường được làm từ hai loại gỗ khác nhau: gỗ mềm cho mặt trước và gỗ cứng cho mặt sau và hai bên. Cần đàn (neck) cũng đóng vai trò quan trọng, phải được làm từ gỗ cứng để chịu được sức căng của dây đàn và đảm bảo độ chính xác khi chơi.

Đàn guitar là một nhạc cụ linh hoạt, có thể chơi độc lập hoặc hòa âm cùng các nhạc cụ khác. Âm thanh của guitar có thể biểu hiện nhiều cảm xúc từ nhẹ nhàng, trầm lắng đến mạnh mẽ, sôi động. Ngoài ra, guitar còn là một nhạc cụ dễ tiếp cận, phù hợp với mọi lứa tuổi và trình độ âm nhạc.

Kỹ thuật chơi đàn guitar rất phong phú, từ những kỹ thuật cơ bản như picking, strumming đến các kỹ thuật nâng cao như fingerstyle, tapping và harmonics. Mỗi kỹ thuật đều mang đến những trải nghiệm âm nhạc khác nhau, giúp người chơi khám phá và thể hiện cá tính âm nhạc của mình. Chơi đàn guitar không chỉ nằm ở kỹ thuật mà còn ở sự sáng tạo và biểu cảm. Người chơi guitar có thể sáng tác nhạc, cải biên các bài hát yêu thích, hoặc đơn giản là thể hiện cảm xúc qua từng nốt nhạc.

Vì sao nên học chơi đàn guitar

Học chơi đàn guitar mang lại nhiều lợi ích. Trước hết, nó giúp phát triển kỹ năng tư duy logic và khả năng tập trung. Người chơi phải nắm vững các hợp âm, nhịp điệu và kỹ thuật, từ đó rèn luyện sự kiên nhẫn và kỷ luật.

Chơi guitar là một cách tuyệt vời để giải trí, thể hiện bản thân và kết nối với người khác. Đàn guitar là một công cụ tuyệt vời để giao lưu, biểu diễn và chia sẻ âm nhạc với cộng đồng. Nhiều người tìm thấy niềm vui và sự thư giãn khi chơi đàn guitar, tạo nên một mối quan hệ sâu sắc với âm nhạc. 

Một câu hỏi thường đặt ra là: chơi đàn guitar có khó không và có cần phải có năng khiếu không? Từ kinh nghiệm bản thân và tham khảo nhiều nguồn: tôi có thể khẳng định học chơi đàn guitar không hề khó, chỉ cần kiên nhẫn một chút. Bạn hoàn toàn có thể tự học từ các kênh YouTube, hoặc tham gia một khoá dạy guitar ngắn hạn khoảng 3 tháng là có thể tự đệm hát. Bạn cũng cần chịu khó học nhạc lý căn bản và đau ngón tay trong một chút trong thời gian đầu.

......

Hai loại đàn guitar phổ biến: dây nilon và dây sắt

Đàn guitar dây nilon (tại Việt Nam thường gọi là đàn Classical) và dây sắt (ở Việt Nam thường gọi là đàn Acoustic) là hai loại đàn phổ biến nhất, mỗi loại có những đặc điểm riêng biệt về âm thanh, cấu trúc, và cách chơi. Tuy nhiên không có gì phải lo lắng khi bạn không biết nên bắt đầu bằng cây đàn loại nào, vì nếu chơi ở dạng nghiệp dư hay giải trí, gần như không có sự phân biệt nào giữa hai loại đàn này.

Đặc điểm phân biệt giữa đàn guitar dây nilon và dây sắt

1. Chất liệu dây:

- Dây nilon: Được làm từ sợi nilon, thường nhẹ hơn và mềm hơn so với dây sắt. Loại dây này thường được sử dụng cho đàn guitar cổ điển (classical guitar).

- Dây sắt: Được làm từ thép hoặc hợp kim, có độ căng cao hơn, mang lại âm thanh sáng và mạnh mẽ. Dây sắt thường được sử dụng cho đàn guitar acoustic và electric.

2. Âm thanh:

- Dây nilon: Cho âm thanh ấm, mềm mại và trầm ấm hơn. Đàn guitar dây nilon thường được sử dụng trong các thể loại nhạc cổ điển, flamenco, và một số nhạc dân gian.

- Dây sắt: Tạo ra âm thanh rõ ràng, sắc nét và to hơn. Loại dây này phổ biến trong các thể loại nhạc rock, pop, blues, và folk.

3. Cấu trúc cần đàn:

- Cần đàn guitar dây nilon: Thường rộng hơn, cho phép người chơi có không gian để ngón tay di chuyển dễ dàng khi chơi các hợp âm phức tạp.

- Cần đàn guitar dây sắt: Thường hẹp hơn, phù hợp với các phong cách chơi nhanh như strumming hay fingerpicking.

4. Độ căng dây:

- Dây nilon: Ít căng hơn, do đó dễ chơi và không gây đau tay nhiều cho người mới bắt đầu.

- Dây sắt: Có độ căng cao hơn, yêu cầu lực tay mạnh hơn, nhưng cũng tạo ra âm thanh lớn hơn.

5. Ứng dụng và phong cách chơi:

- Dây nilon: Thích hợp cho các kỹ thuật chơi như tremolo, arpeggio, và các kỹ thuật fingerstyle phức tạp. Rất phù hợp để chơi những dòng nhạc trữ tình, nhẹ nhàng như nhạc Trịnh Công Sơn.

- Dây sắt: Phù hợp với các phong cách chơi mạnh mẽ như strumming, rock riffs, và solo nhanh.
.....


5 nghệ nhân làm đàn guitar nổi tiếng thế giới

Mỗi cây đàn guitar do các nghệ nhân nổi tiếng này chế tác không chỉ là một nhạc cụ mà còn là một tác phẩm nghệ thuật với giá trị văn hóa, lịch sử và thẩm mỹ cao. Các cây đàn này đều mang những đặc trưng kỹ thuật và âm thanh độc đáo, giúp chúng trở thành những báu vật trong thế giới âm nhạc. 


5 nghệ nhân làm đàn guitar nổi tiếng thể giới (minh hoạ, GPT)

1. Antonio de Torres Jurado (1817-1892), Tây Ban Nha.

- Cây đàn nổi tiếng: La Leona (1856-1859)

- Thời điểm làm: Giữa thế kỷ 19

- Giá trị: Không thể định giá chính xác vì La Leona được coi là một báu vật trong lịch sử guitar, nhưng có thể ước tính hàng triệu đô la Mỹ nếu được đấu giá.

- Vẻ đẹp: La Leona có thiết kế đơn giản nhưng tinh tế với mặt trước bằng gỗ vân sam và lưng bằng gỗ hồng đào. Thiết kế của nó mang tính biểu tượng, được nhiều nghệ nhân sau này học hỏi.

- Tính năng kỹ thuật: La Leona được biết đến với sự cân bằng hoàn hảo giữa âm sắc và âm lượng, tạo ra âm thanh đầy đặn, phong phú và sâu lắng. Đây là một trong những cây đàn đầu tiên có thiết kế chuẩn của guitar cổ điển hiện đại.

2. Hermann Hauser I (1882-1952), Đức

- Cây đàn nổi tiếng: Segovia's Hauser (1937)

- Thời điểm làm: 1937

- Giá trị:Cây đàn này được định giá hơn 1 triệu đô la Mỹ, chủ yếu vì mối liên hệ với nghệ sĩ Andrés Segovia.

- Vẻ đẹp: Được làm từ gỗ vân sam cho mặt trước và gỗ hồng đào cho mặt lưng và hai bên, cây đàn này mang vẻ đẹp cổ điển với sự tỉ mỉ trong từng chi tiết thủ công.

- Tính năng kỹ thuật: Segovia's Hauser nổi bật với âm thanh ấm áp, trầm lắng và đầy uy lực. Thiết kế của nó đặc biệt với mặt phẳng cần đàn, giúp tăng cường khả năng chơi các hợp âm phức tạp.

3. Robert Bouchet (1898-1986), Pháp

- Cây đàn nổi tiếng: Bouchet 1951

- Thời điểm làm: 1951

- Giá trị: Được định giá khoảng 200.000 - 300.000 đô la Mỹ.

- Vẻ đẹp: Cây đàn này được đánh giá cao về tính thẩm mỹ với sự kết hợp hài hòa giữa gỗ vân sam và gỗ hồng đào, cùng với các đường nét tinh tế và hoàn thiện hoàn mỹ.

- Tính năng kỹ thuật: Bouchet 1951 có âm thanh tinh tế, rõ ràng và sắc nét. Cấu trúc của nó cho phép người chơi dễ dàng điều khiển âm lượng và âm sắc, rất phù hợp cho các buổi biểu diễn cổ điển.

4. Ignacio Fleta (1897-1977), Tây Ban Nha

- Cây đàn nổi tiếng: Fleta 1967 

- Thời điểm làm: 1967

- Giá trị: Khoảng 100.000 - 200.000 đô la Mỹ, tùy thuộc vào tình trạng và lịch sử của cây đàn.

- Vẻ đẹp: Fleta 1967 có vẻ ngoài mạnh mẽ và đồ sộ với mặt trước bằng gỗ vân sam và lưng bằng gỗ hồng đào. Thiết kế của nó nổi bật với sự tinh xảo trong từng chi tiết.

- Tính năng kỹ thuật: Cây đàn này được biết đến với âm thanh phong phú, mạnh mẽ và độ vang lớn. Nó thường được các nghệ sĩ biểu diễn ưa chuộng vì khả năng tạo ra âm thanh sâu lắng và đầy cảm xúc.

5. Daniel Friederich (1932-2020), Pháp

- Cây đàn nổi tiếng: Friederich 1970 

- Thời điểm làm: 1970

- Giá trị: Khoảng 50.000 - 150.000 đô la Mỹ, tùy thuộc vào tình trạng của cây đàn.

- Vẻ đẹp: Friederich 1970 có thiết kế trang nhã với sự kết hợp giữa gỗ tuyết tùng cho mặt trước và gỗ hồng đào cho mặt sau và hai bên. Các chi tiết hoàn thiện của cây đàn thể hiện sự khéo léo và tinh tế của nghệ nhân.

- Tính năng kỹ thuật: Cây đàn này có âm thanh rõ ràng, sắc nét và độ nhạy cao. Đặc biệt, nó được thiết kế để tối ưu hóa sự cân bằng giữa âm lượng và âm sắc, tạo điều kiện tốt nhất cho người chơi trong các buổi hòa nhạc. 

Ngoài ra còn có nhiều nghệ nhân khác cũng rất nổi tiếng như: Jese Ramírez (1858-1923, Pháp), Manuel Reyes (1934-2014, Tây Ban Nha), Kazuo Yairi (1932-2014, Nhật Bản), ...

….

Cấu tạo, đặc điểm & thông số kỹ thuật đàn guitar

Một cây đàn guitar được cấu thành từ nhiều bộ phận khác nhau, mỗi bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra âm thanh và ảnh hưởng đến cách chơi đàn. Dưới đây là danh sách các bộ phận chính của một cây đàn guitar và các thông số kỹ thuật thường được quan tâm:

1. Thân đàn (Body)

- Thân đàn là phần lớn nhất của guitar, thường được làm từ gỗ và là nơi tạo ra âm thanh chính của đàn. Thân đàn có thể có các hình dạng khác nhau như Dreadnought, Jumbo, hoặc Concert.

- Loại gỗ: Các loại gỗ khác nhau như gỗ vân sam (spruce), gỗ tuyết tùng (cedar), gỗ hồng đào (rosewood) có thể ảnh hưởng đến âm sắc.

- Kiểu dáng thân đàn có ảnh hưởng đến âm lượng và sự thoải mái khi chơi.

2. Mặt trước đàn (Top)

- Mặt trước của thân đàn, nơi dây đàn rung lên và âm thanh được phát ra. Đây là phần quan trọng nhất trong việc truyền âm thanh.

- Gỗ mặt trước: Phổ biến là gỗ vân sam hoặc gỗ tuyết tùng. Gỗ vân sam cho âm thanh sáng và mạnh mẽ, trong khi gỗ tuyết tùng cho âm thanh ấm áp và mềm mại.

3. Mặt lưng và hông đàn (Back & Sides)

- Mặt lưng và hông đàn giúp khuếch đại và phản xạ âm thanh phát ra từ mặt trước.

- Loại gỗ: Gỗ hồng đào, gỗ phong (maple), và gỗ mahogany thường được sử dụng, mỗi loại gỗ cho âm sắc khác nhau.

4. Lỗ thoát âm (Soundhole)

- Lỗ thoát âm là phần lỗ tròn trên mặt trước đàn, cho phép âm thanh thoát ra từ thân đàn.

- Kích thước và vị trí của lỗ thoát âm ảnh hưởng đến âm lượng và chất lượng âm thanh.

5. Cần đàn (Neck)

- Cần đàn là phần dài nối từ thân đàn lên đến đầu đàn, là nơi các ngón tay của người chơi đặt để bấm hợp âm và nốt nhạc.

- Chiều dài tiêu chuẩn thường là 25.5 inches hoặc 24.75 inches (650mm)

- Loại gỗ: Cần đàn thường làm từ gỗ maple, mahogany, hoặc gỗ hồng đào.

- Độ dày và hình dáng: Cần đàn có thể có các hình dạng khác nhau (C, V, U) và độ dày khác nhau, ảnh hưởng đến cảm giác chơi đàn.

6. Mặt phím (Fretboard)

- Mặt phím là phần nằm trên cần đàn, nơi các phím đàn (frets) được đặt để người chơi có thể bấm nốt nhạc.

- Loại gỗ: Gỗ hồng đào, gỗ mun (ebony), và gỗ phong thường được sử dụng.

- Bán kính cong của mặt phím ảnh hưởng đến cảm giác bấm và khả năng chơi các kỹ thuật như bending.

7. Phím đàn (Frets)

- Các thanh kim loại nhỏ nằm ngang trên mặt phím, giúp người chơi xác định các vị trí nốt nhạc.

- Guitar thường có từ 20 đến 24 phím.

- Chất liệu: Phím đàn thường làm từ hợp kim nickel-silver hoặc thép không gỉ.

8. Lược đàn (Nut)

- Lược đàn nằm ở đầu cần đàn, giữa cần và đầu đàn, giữ cho dây đàn ở đúng vị trí và độ cao.

- Chất liệu: Lược đàn có thể làm từ nhựa, xương, hoặc các chất liệu tổng hợp khác.

- Độ cao của lược đàn ảnh hưởng đến độ cao của dây đàn (action) và cảm giác khi chơi.

9. Đầu đàn (Headstock)

- Đầu đàn là phần nằm ở đầu trên của cần đàn, nơi các khóa chỉnh dây được gắn.

- Thiết kế: Có thể có nhiều thiết kế khác nhau, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và đôi khi cả sự cân bằng của đàn.

10. Khóa chỉnh dây (Tuning Pegs/Tuners)

- Khóa chỉnh dây là các cơ cấu dùng để điều chỉnh độ căng của dây đàn, từ đó điều chỉnh cao độ của nốt nhạc.

- Chất liệu: Khóa chỉnh dây thường làm từ kim loại, có thể có các cơ chế tự động hoặc khóa cố định để giữ độ ổn định của âm thanh.

11. Ngựa đàn (Bridge)

- Ngựa đàn là phần nối các dây đàn với thân đàn, truyền rung động từ dây đàn xuống mặt trước.

- Chất liệu: Thường làm từ gỗ hồng đào hoặc gỗ mun.

- Thiết kế ngựa đàn ảnh hưởng đến độ căng của dây đàn và âm thanh tổng thể.

12. Saddle

- Saddle là thanh nhỏ nằm trên ngựa đàn, nơi dây đàn tựa vào trước khi truyền rung động xuống mặt trước.

- Chất liệu: Saddle thường làm từ nhựa, xương, hoặc kim loại.

13. Dây đàn (Strings)

- Dây đàn là phần được gảy hoặc bấm để tạo ra âm thanh. Mỗi loại dây có chất liệu và độ căng khác nhau, ảnh hưởng lớn đến âm thanh và cảm giác khi chơi.

- Chất liệu: Dây nilon (cho đàn cổ điển) hoặc dây sắt (cho đàn acoustic và điện).

- Dây đàn có thể có độ căng khác nhau (light, medium, heavy), ảnh hưởng đến âm lượng và độ dễ chơi.

14. Pickguard

- Tấm bảo vệ trên thân đàn, giúp bảo vệ mặt trước khỏi bị trầy xước khi chơi đàn.

- Chất liệu: Nhựa, celluloid, hoặc các chất liệu tổng hợp khác.

- Tùy theo thiết kế của từng cây đàn.

15. Điện tử (dành cho guitar điện và guitar acoustic-electronic)

- Các bộ phận như pickup, preamp, và các nút điều chỉnh âm lượng, âm sắc trên thân đàn.

- Loại pickup: Single-coil, humbucker, hoặc piezo (cho acoustic).

- Điều khiển: Các nút vặn điều chỉnh âm lượng, âm sắc, và có thể là các công tắc chuyển pickup.

.....

Giá bán đàn guitar tại Việt Nam

Rất đa dạng, phụ thuộc vào thương hiệu, model, và chất lượng của sản phẩm. Dưới đây là một số thông tin về các thương hiệu và model phổ biến, cùng với giá bán tham khảo tại thời điểm năm 2024. Ngoài ra hiện nay nhiều cửa hàng nhỏ cũng bán đàn guitar cũ Nhật Bản với giá khá rẻ, chỉ khoảng 40-50% giá đàn mới:

1. Yamaha

- Model Yamaha F310: Khoảng 2,200,000 VND - 2,500,000 VND. Đây là mẫu đàn phổ thông rất được ưa chuộng bởi âm thanh tốt và giá cả hợp lý.

- Model Yamaha C40: Khoảng 3,000,000 VND - 3,500,000 VND. Đây là mẫu đàn cổ điển (classical) phù hợp cho người mới bắt đầu với chất lượng bền bỉ.

2. Fender

- Model Fender CD-60S: Giá từ 4,500,000 VND - 5,500,000 VND. Đây là mẫu đàn acoustic phổ biến, được yêu thích vì âm thanh ấm và dễ chơi.

- Model Fender FA-125: Khoảng 3,000,000 VND - 4,000,000 VND. Mẫu đàn này có thiết kế đơn giản nhưng chất lượng âm thanh tốt, phù hợp với người mới chơi.

3. Takamine

- Model Takamine GD11M: Khoảng 5,000,000 VND - 6,500,000 VND. Đây là mẫu đàn có chất lượng cao với thiết kế đẹp mắt và âm thanh mạnh mẽ.

- Model Takamine GD20: Giá từ 7,500,000 VND - 8,500,000 VND. Được đánh giá cao bởi sự tinh tế trong thiết kế và chất lượng âm thanh.

4. Taylor

- Model Taylor GS Mini: Giá từ 14,000,000 VND - 16,000,000 VND. Đây là mẫu đàn compact với âm thanh tuyệt vời, được nhiều người chơi chuyên nghiệp yêu thích.

- Model Taylor 214ce: Khoảng 35,000,000 VND - 40,000,000 VND. Đây là một trong những mẫu đàn cao cấp, phù hợp cho các buổi biểu diễn chuyên nghiệp.

5. Gibson

- Model Gibson J-45 Standard: Giá từ 50,000,000 VND trở lên. Đây là mẫu đàn acoustic cao cấp với âm thanh đầy đặn, được nhiều nghệ sĩ nổi tiếng sử dụng.

6. Cordoba C5:

- Khoảng 6,000,000 VND - 7,000,000 VND.

- Đây là một mẫu đàn cổ điển phổ biến, phù hợp với người chơi từ trung cấp đến cao cấp, nổi bật với âm thanh ấm áp và thiết kế tinh tế.

7. Cordoba C7:

- Khoảng 10,000,000 VND - 12,000,000 VND.

- Model này thuộc dòng cao cấp hơn, được làm từ gỗ chất lượng cao và có âm thanh rất trong trẻo, thích hợp cho các nghệ sĩ biểu diễn.

8. Ba Đờn D200:

- Khoảng 1,800,000 VND - 2,500,000 VND.

- Mẫu đàn Việt Nam này rất phổ biến trong phân khúc giá rẻ, với chất lượng âm thanh khá tốt so với giá thành, phù hợp cho người mới học đàn.

9. Ba Đờn T350:

- Khoảng 3,500,000 VND - 4,500,000 VND.

- Đây là một trong những mẫu đàn trung cấp của Ba Đờn, với chất lượng gia công tốt và âm thanh ổn định. 

......

Bài liên quan:

Vũ trụ giả lập