Mong ước của người già là được chăm sóc y tế, có đồng lương hưu để không phụ thuộc vào con cái (minh hoạ của Chat GPT)
Bài viết “Người dân Việt Nam ‘chưa giàu đã già’” trên báo Tuổi Trẻ ngày 12-12-2024 nêu bật vấn đề già hóa dân số tại Việt Nam, đặc biệt tại TP.HCM, và những hệ lụy về kinh tế, xã hội và y tế. Tuy vậy, chủ yếu đây là góc nhìn từ phương diện quản lý Nhà nước, đối với bản thân từng người, chắc chắn cũng cần phải chủ động chuẩn bị thật thấu đáo cho tuổi già của mình, cố gắng giảm "gánh nặng" cho con cháu, xã hội.
1. Tốc độ già hóa dân số nhanh chóng:
• Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 khi tỷ lệ người trên 60 tuổi đạt 10%, và tăng lên 12,8% vào năm 2021.
• Dự báo đến năm 2036, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già.
2. Tuổi thọ tăng nhưng chất lượng cuộc sống chưa đảm bảo:
• Tuổi thọ trung bình tăng từ 65,5 tuổi (1994) lên 79,2 tuổi (2023), vượt qua nhiều quốc gia khác.
• Người cao tuổi trung bình sống chung với 14 năm bệnh tật và mắc khoảng 2,69 bệnh như tim mạch, rối loạn chuyển hóa.
3. Gánh nặng tài chính và y tế:
• Chỉ dưới 30% người cao tuổi nhận lương hưu, phần lớn phụ thuộc vào gia đình hoặc tự lao động.
• Chi phí chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi cao gấp 7-8 lần so với trẻ em, gây áp lực tài chính lớn cho gia đình và xã hội.
4. Hạn chế của bảo hiểm y tế (BHYT):
• Mặc dù BHYT được triển khai rộng rãi, nhưng chưa giảm thiểu đáng kể gánh nặng tài chính do mức độ chi trả còn hạn chế và thiếu dịch vụ y tế phù hợp.
5. Đề xuất giải pháp:
• Xây dựng và triển khai đồng bộ các chính sách dành cho người cao tuổi.
• Duy trì mức sinh hợp lý để đảm bảo nguồn lao động và hạn chế tốc độ già hóa dân số.
• Quy hoạch các viện dưỡng lão và trung tâm chăm sóc sức khỏe, cùng với cơ chế chính sách về thuế và đất đai để khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này.
Việt Nam đang đối mặt với thách thức “chưa giàu đã già”, khi tốc độ già hóa dân số diễn ra nhanh chóng trong bối cảnh thu nhập bình quân đầu người còn thấp. Điều này đặt ra gánh nặng lớn về y tế và tài chính cho cả gia đình và xã hội. Hệ thống BHYT hiện tại chưa đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt trong việc chi trả cho các dịch vụ y tế kỹ thuật cao. Việc thiếu các cơ sở chăm sóc người cao tuổi cũng là một vấn đề cần được giải quyết.
Ls. Trần Hồng Phong
Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 khi tỷ lệ người trên 60 tuổi đạt 10%, và tăng lên 12,8% vào năm 2021. Đến năm 2036 Việt Nam sẽ thuộc nhóm nước có “dân số già” khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm trên 20% tổng dân số. Khi đó, tôi cũng là thành viên của hội người cao tuổi lâu rồi. Vài con số, thông tin để cùng suy ngẫm.
Bài viết “Người dân Việt Nam ‘chưa giàu đã già’” trên báo Tuổi Trẻ ngày 12-12-2024 nêu bật vấn đề già hóa dân số tại Việt Nam, đặc biệt tại TP.HCM, và những hệ lụy về kinh tế, xã hội và y tế. Tuy vậy, chủ yếu đây là góc nhìn từ phương diện quản lý Nhà nước, đối với bản thân từng người, chắc chắn cũng cần phải chủ động chuẩn bị thật thấu đáo cho tuổi già của mình, cố gắng giảm "gánh nặng" cho con cháu, xã hội.
1. Tốc độ già hóa dân số nhanh chóng:
• Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 khi tỷ lệ người trên 60 tuổi đạt 10%, và tăng lên 12,8% vào năm 2021.
• Dự báo đến năm 2036, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già.
2. Tuổi thọ tăng nhưng chất lượng cuộc sống chưa đảm bảo:
• Tuổi thọ trung bình tăng từ 65,5 tuổi (1994) lên 79,2 tuổi (2023), vượt qua nhiều quốc gia khác.
• Người cao tuổi trung bình sống chung với 14 năm bệnh tật và mắc khoảng 2,69 bệnh như tim mạch, rối loạn chuyển hóa.
3. Gánh nặng tài chính và y tế:
• Chỉ dưới 30% người cao tuổi nhận lương hưu, phần lớn phụ thuộc vào gia đình hoặc tự lao động.
• Chi phí chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi cao gấp 7-8 lần so với trẻ em, gây áp lực tài chính lớn cho gia đình và xã hội.
4. Hạn chế của bảo hiểm y tế (BHYT):
• Mặc dù BHYT được triển khai rộng rãi, nhưng chưa giảm thiểu đáng kể gánh nặng tài chính do mức độ chi trả còn hạn chế và thiếu dịch vụ y tế phù hợp.
5. Đề xuất giải pháp:
• Xây dựng và triển khai đồng bộ các chính sách dành cho người cao tuổi.
• Duy trì mức sinh hợp lý để đảm bảo nguồn lao động và hạn chế tốc độ già hóa dân số.
• Quy hoạch các viện dưỡng lão và trung tâm chăm sóc sức khỏe, cùng với cơ chế chính sách về thuế và đất đai để khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này.
Việt Nam đang đối mặt với thách thức “chưa giàu đã già”, khi tốc độ già hóa dân số diễn ra nhanh chóng trong bối cảnh thu nhập bình quân đầu người còn thấp. Điều này đặt ra gánh nặng lớn về y tế và tài chính cho cả gia đình và xã hội. Hệ thống BHYT hiện tại chưa đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt trong việc chi trả cho các dịch vụ y tế kỹ thuật cao. Việc thiếu các cơ sở chăm sóc người cao tuổi cũng là một vấn đề cần được giải quyết.
Kết luận:
Để ứng phó với già hóa dân số, Việt Nam cần triển khai các chính sách toàn diện, bao gồm duy trì mức sinh hợp lý, cải thiện hệ thống BHYT, và đầu tư vào cơ sở hạ tầng chăm sóc người cao tuổi. Việc đặt người cao tuổi ở vị trí trung tâm trong các chính sách phát triển sẽ giúp đảm bảo chất lượng cuộc sống cho họ và giảm thiểu gánh nặng cho xã hội.
…..
Thế nào là “quốc gia dân số già”?
Quốc gia dân số già (aging population) là quốc gia mà tỷ lệ người cao tuổi (thường là từ 60 hoặc 65 tuổi trở lên) trong tổng dân số đạt một mức nhất định, phản ánh quá trình già hóa dân số. Các tiêu chí cụ thể thường được sử dụng để xác định quốc gia dân số già bao gồm:
1. Tỷ lệ người cao tuổi trong dân số
• Giai đoạn già hóa dân số: Khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm từ 10% tổng dân số hoặc người từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 7% tổng dân số.
• Dân số già: Khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm 20% hoặc người từ 65 tuổi trở lên chiếm 14% tổng dân số.
• Dân số siêu già: Khi tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm 21% tổng dân số.
2. Tỷ lệ trẻ em thấp
Già hóa dân số thường đi kèm với tỷ lệ sinh giảm, dẫn đến tỷ lệ trẻ em trong dân số (dưới 15 tuổi) ngày càng thấp. Điều này gây mất cân đối trong cơ cấu dân số.
3. Tuổi thọ trung bình cao
Tuổi thọ trung bình cao là yếu tố tích cực nhưng cũng là nguyên nhân dẫn đến già hóa dân số, vì số lượng người sống đến tuổi già ngày càng tăng.
Hệ lụy của dân số già
• Kinh tế: Gánh nặng tài chính cho hệ thống an sinh xã hội và bảo hiểm y tế tăng cao. Thiếu hụt lao động trong độ tuổi trẻ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.
• Xã hội: Gia tăng nhu cầu về chăm sóc y tế, nhà ở, và các dịch vụ dành cho người cao tuổi.
• Gia đình: Các thế hệ trẻ phải đối mặt với trách nhiệm chăm sóc người cao tuổi, ảnh hưởng đến thu nhập và chất lượng sống của họ.
Ví dụ về quốc gia dân số già
• Nhật Bản là quốc gia có dân số già nhất thế giới, với hơn 28% dân số từ 65 tuổi trở lên.
• Các nước châu Âu như Ý, Đức, Pháp, và một số nước châu Á như Hàn Quốc, Trung Quốc, cũng đang đối mặt với tình trạng dân số già.
Tình trạng tại Việt Nam
Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 và được dự báo sẽ trở thành quốc gia dân số già vào năm 2036. Đây là thách thức lớn đối với một quốc gia có mức thu nhập trung bình như Việt Nam.
Để ứng phó với già hóa dân số, Việt Nam cần triển khai các chính sách toàn diện, bao gồm duy trì mức sinh hợp lý, cải thiện hệ thống BHYT, và đầu tư vào cơ sở hạ tầng chăm sóc người cao tuổi. Việc đặt người cao tuổi ở vị trí trung tâm trong các chính sách phát triển sẽ giúp đảm bảo chất lượng cuộc sống cho họ và giảm thiểu gánh nặng cho xã hội.
…..
Thế nào là “quốc gia dân số già”?
Quốc gia dân số già (aging population) là quốc gia mà tỷ lệ người cao tuổi (thường là từ 60 hoặc 65 tuổi trở lên) trong tổng dân số đạt một mức nhất định, phản ánh quá trình già hóa dân số. Các tiêu chí cụ thể thường được sử dụng để xác định quốc gia dân số già bao gồm:
1. Tỷ lệ người cao tuổi trong dân số
• Giai đoạn già hóa dân số: Khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm từ 10% tổng dân số hoặc người từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 7% tổng dân số.
• Dân số già: Khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm 20% hoặc người từ 65 tuổi trở lên chiếm 14% tổng dân số.
• Dân số siêu già: Khi tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm 21% tổng dân số.
2. Tỷ lệ trẻ em thấp
Già hóa dân số thường đi kèm với tỷ lệ sinh giảm, dẫn đến tỷ lệ trẻ em trong dân số (dưới 15 tuổi) ngày càng thấp. Điều này gây mất cân đối trong cơ cấu dân số.
3. Tuổi thọ trung bình cao
Tuổi thọ trung bình cao là yếu tố tích cực nhưng cũng là nguyên nhân dẫn đến già hóa dân số, vì số lượng người sống đến tuổi già ngày càng tăng.
Hệ lụy của dân số già
• Kinh tế: Gánh nặng tài chính cho hệ thống an sinh xã hội và bảo hiểm y tế tăng cao. Thiếu hụt lao động trong độ tuổi trẻ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.
• Xã hội: Gia tăng nhu cầu về chăm sóc y tế, nhà ở, và các dịch vụ dành cho người cao tuổi.
• Gia đình: Các thế hệ trẻ phải đối mặt với trách nhiệm chăm sóc người cao tuổi, ảnh hưởng đến thu nhập và chất lượng sống của họ.
Ví dụ về quốc gia dân số già
• Nhật Bản là quốc gia có dân số già nhất thế giới, với hơn 28% dân số từ 65 tuổi trở lên.
• Các nước châu Âu như Ý, Đức, Pháp, và một số nước châu Á như Hàn Quốc, Trung Quốc, cũng đang đối mặt với tình trạng dân số già.
Tình trạng tại Việt Nam
Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 và được dự báo sẽ trở thành quốc gia dân số già vào năm 2036. Đây là thách thức lớn đối với một quốc gia có mức thu nhập trung bình như Việt Nam.
