Xác định quan hệ cha – con cho con là việc nên làm, đặc biệt là khi người cha né tránh trách nhiệm nuôi dạy con (minh hoạ của Chat GPT)
Luật sư Trần Hồng Phong
Việc xác định quan hệ cha – con không chỉ có ý nghĩa tình cảm, mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi pháp lý của đứa trẻ, như hộ tịch, thừa kế, nghĩa vụ cấp dưỡng, bảo hiểm xã hội…
Ngày 21/2/2025, nhà văn trẻ người Mỹ Ashley St. Clair đã nộp đơn lên Tòa án Tối cao New York (Hoa Kỳ), yêu cầu xác nhận tỷ phú siêu giàu số 1 thế giới Elon Musk là cha của con trai cô và xin quyền nuôi con một mình. Ashley St. Clair cho biết việc đệ đơn lên toà là để bảo vệ lợi ích tốt nhất cho bé.
Cô cho biết con trai, viết tắt là R.S.C., sinh vào tháng 9/2024 và từ khi con chào đời, Musk chỉ gặp bé ba lần, không tham gia vào việc chăm sóc hay nuôi dạy. Cô cũng tiết lộ mối quan hệ tình cảm với Musk bắt đầu từ tháng 5/2023 và cô mang thai vào tháng 1/2024. Trong hồ sơ, St. Clair đính kèm các tin nhắn được cho là của Musk, trong đó ông thừa nhận mối quan hệ và bày tỏ mong muốn có thêm con với cô.
Nhân sự việc trên, chúng tôi muốn bàn luận về vấn đề pháp lý: truy nhận cha cho con. (Riêng về Quyền nuôi con, chúng tôi sẽ đề cập trong một bài khác). Có thể nói, việc xác định quan hệ cha – con không chỉ có ý nghĩa tình cảm, mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi pháp lý của đứa trẻ, như hộ tịch, thừa kế, nghĩa vụ cấp dưỡng, bảo hiểm xã hội…Theo pháp luật Việt Nam, cũng phù hợp với pháp luật hầu hết các quốc gia khác, người con có quyền yêu cầu truy nhận cha (hoặc mẹ) của mình, ngay cả khi người cha hoặc người mẹ không thừa nhận mối quan hệ này. Khi con còn nhỏ (dưới 18 tuổi) và đang ở với mẹ, thì người mẹ với tư cách là người đại diện pháp luật của con, có quyền khởi kiện truy nhận cha cho con.
I. Căn cứ pháp lý về truy nhận cha cho con
1. Quyền truy nhận cha, mẹ:
Quy định pháp luật:
• Điều 88 - 94 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 – Xác định và truy nhận quan hệ cha, mẹ, con.
• Điều 101 Luật Hộ tịch 2014 – Thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con.
• Điều 68 - 70 Bộ luật Dân sự 2015 – Quyền nhận cha, mẹ.
• Điều 186, 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 – Quyền khởi kiện truy nhận cha.
Nguyên tắc quan trọng:
✅ Con có quyền yêu cầu xác định cha dù cha có đồng ý hay không.
✅ Không có thời hiệu yêu cầu truy nhận cha, có thể yêu cầu bất kỳ lúc nào. Tức là trong suốt cuộc đời của mỗi người, đều có quyền yêu cầu truy nhận cha, mẹ.
✅ Không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ (đang chung sống hay ly hôn, hoặc không kết hôn với nhau).
✅ Để yêu cầu truy nhận cha, mẹ được Cơ quan có thẩm quyền chấp nhận, phải có bằng chứng xác đáng để chứng minh quan hệ cha/mẹ – con.
2. Cha, mẹ là "người đại diện theo pháp luật" của con, khi con dưới 18 tuổi
Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, cha mẹ là người đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên (dưới 18 tuổi).
📌 Căn cứ pháp lý:
• Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015: Người chưa đủ 18 tuổi thì cha mẹ là người đại diện theo pháp luật, trừ trường hợp có người giám hộ theo quy định pháp luật.
• Điều 69 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ đại diện cho con trong các giao dịch dân sự, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của con.
📌 Quyền của cha mẹ khi là người đại diện theo pháp luật:
✅ Ký kết hợp đồng thay con (ví dụ: hợp đồng bảo hiểm, mua bán tài sản có giá trị lớn).
✅ Tham gia tố tụng để bảo vệ quyền lợi của con khi có tranh chấp.
✅ Quản lý tài sản của con chưa thành niên.
✅ Giải quyết các thủ tục pháp lý liên quan đến con (học tập, hộ tịch, y tế…).
Như vậy, khi con còn nhỏ, mẹ có quyền khởi kiện truy nhận cha cho con, với tư cách là người đại diện theo pháp luật của con.
📌 Lưu ý:
• Khi con đủ 15 tuổi trở lên, con có thể tự mình thực hiện một số giao dịch dân sự nếu được cha mẹ đồng ý (Điều 21 BLDS 2015).
• Nếu cha mẹ không còn đủ năng lực hành vi dân sự, người giám hộ sẽ thay cha mẹ làm đại diện cho con.
📌 Ví dụ:
• Một đứa trẻ 10 tuổi bị tai nạn, cha mẹ có quyền đứng ra ký đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại thay con.
• Một tài khoản tiết kiệm mở cho trẻ 12 tuổi, cha mẹ có quyền quản lý số tiền đó cho đến khi con đủ 18 tuổi.
II. Các trường hợp truy nhận cha cho con
📌 1. Cha tự nguyện nhận con - thủ tục đơn giản:
• Người cha có thể tự nguyện làm thủ tục nhận con tại cơ quan hộ tịch.
• Thủ tục đơn giản, chỉ cần có giấy tờ tùy thân, giấy khai sinh của con và bằng chứng xác nhận quan hệ cha con (ADN hoặc giấy khai sinh có tên cha).
📌 2. Truy nhận cha khi cha không thừa nhận con
• Người con hoặc mẹ có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án xác định quan hệ cha – con nếu người cha không nhận con.
• Cần cung cấp chứng cứ rõ ràng như xét nghiệm ADN, thư từ, hình ảnh, nhân chứng…
📌 3. Truy nhận cha khi cha đã mất
• Người con có thể yêu cầu Tòa án xác nhận cha dù cha đã mất để đảm bảo quyền thừa kế và các quyền lợi khác.
• Phải có chứng cứ chứng minh quan hệ huyết thống, nhân chứng, lời khai của họ hàng.
III. Thủ tục truy nhận cha cho con
1. Trường hợp cha tự nguyện nhận con
📌 Hồ sơ nộp tại UBND cấp xã nơi con cư trú:
✅ Đơn đăng ký nhận cha con (theo mẫu).
✅ Bản sao giấy khai sinh của con.
✅ Bản sao CMND/CCCD của cha và con.
✅ Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con (ADN, thư từ, ảnh…).
📌 Thời gian xử lý: 3 – 5 ngày làm việc.
📌 Kết quả: UBND cấp giấy xác nhận quan hệ cha – con, cập nhật vào giấy khai sinh.
2. Trường hợp cha không thừa nhận con (khởi kiện tại Tòa án)
📌 Thủ tục khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cha hoặc con cư trú:
✅ Hồ sơ khởi kiện:
• Đơn khởi kiện yêu cầu xác nhận quan hệ cha – con.
• Giấy khai sinh của con.
• Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con (giám định ADN, tin nhắn, nhân chứng…).
• CMND/CCCD của người khởi kiện.
✅ Quy trình giải quyết:
1. Tòa án thụ lý hồ sơ (trong 7 – 10 ngày).
2. Hòa giải: Nếu cha đồng ý nhận con, vụ kiện kết thúc.
3. Xét xử: Nếu cha không đồng ý, Tòa án xét xử và ra bản án xác nhận quan hệ cha – con.
📌 Thời gian giải quyết: 2 – 6 tháng hoặc lâu hơn, tùy mức độ tranh chấp.
📌 Kết quả:
• Nếu Tòa án chấp nhận yêu cầu, quan hệ cha – con được xác lập về mặt pháp lý.
• Nếu không đủ chứng cứ, yêu cầu có thể bị bác bỏ.
IV. Ví dụ minh họa về truy nhận cha cho con
Ví dụ 1: Cha tự nguyện nhận con
Anh A và chị B có con chung nhưng chưa đăng ký kết hôn. Sau nhiều năm, anh A quyết định làm thủ tục nhận con.
📌 Thực hiện tại UBND:
• Anh A nộp đơn đăng ký nhận cha con, kèm giấy khai sinh và xét nghiệm ADN.
• UBND xác nhận và bổ sung tên cha vào giấy khai sinh.
📌 Kết quả:
• Quan hệ cha con được công nhận, con được hưởng quyền thừa kế, bảo hiểm, quyền lợi pháp lý khác.
Ví dụ 2: Truy nhận cha khi cha không thừa nhận con
Chị C có con với anh D nhưng anh D từ chối nhận con. Chị C khởi kiện ra Tòa yêu cầu xác nhận quan hệ cha con.
📌 Tại Tòa án:
• Chị C cung cấp tin nhắn, ảnh chụp chung, lời khai nhân chứng và yêu cầu xét nghiệm ADN.
• Tòa án yêu cầu anh D xét nghiệm ADN.
• ADN chứng minh anh D là cha ruột, Tòa án ra phán quyết xác nhận quan hệ cha – con.
📌 Kết quả:
• Anh D phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng và quyền thừa kế cho con.
V. Lưu ý quan trọng khi thực hiện truy nhận cha cho con
📌 1. Nếu cha không hợp tác, có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định giám định ADN
• Nếu cha từ chối giám định ADN, Tòa án có thể coi đó là dấu hiệu xác nhận quan hệ cha con.
📌 2. Nếu cha đã mất, cần có chứng cứ mạnh như nhân chứng, thư từ, ảnh chụp chung
• Có thể xin xác nhận từ người thân, họ hàng, đồng nghiệp của cha.
📌 3. Nếu người cha có vợ khác, vẫn có thể yêu cầu truy nhận cha
• Pháp luật bảo vệ quyền lợi của con dù người cha đã có gia đình khác.
📌 4. Truy nhận cha có thể ảnh hưởng đến quyền thừa kế
• Nếu cha qua đời mà chưa kịp truy nhận con, con vẫn có thể yêu cầu xác nhận quan hệ cha – con để hưởng thừa kế.
VI. Lời khuyên của Luật sư Trần Hồng Phong
📌 1. Nếu có thể, nên thỏa thuận nhận con tại UBND thay vì kiện ra Tòa
• Giải quyết tại UBND nhanh hơn, ít tốn kém và tránh căng thẳng.
📌 2. Nếu kiện ra Tòa, hãy chuẩn bị đầy đủ chứng cứ
• Xét nghiệm ADN là bằng chứng mạnh nhất, nhưng có thể dùng nhân chứng, tin nhắn, ảnh chụp chung…
📌 3. Nếu đã xác định quan hệ cha con, nên làm thủ tục nhận cha càng sớm càng tốt
• Tránh rắc rối về quyền thừa kế, bảo hiểm, hộ khẩu, tài sản sau này.
VII. Kết luận
✅ Con có quyền yêu cầu truy nhận cha dù cha có đồng ý hay không.
✅ Nếu cha không tự nguyện nhận con, có thể kiện ra Tòa án.
✅ Cần có bằng chứng rõ ràng như ADN, tin nhắn, nhân chứng để đảm bảo thắng kiện.
✅ Truy nhận cha giúp con có đầy đủ quyền lợi về tài sản, hộ tịch, bảo hiểm và thừa kế.
...
Elon Musk, tỷ phú 400 tỷ USD, giàu nhất lịch sử loài người
Tính đến ngày 23/2/2025, tài sản ròng của Elon Musk ước tính khoảng 385 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index. Con số này giảm so với mức đỉnh 486,4 tỷ USD vào ngày 17/12/2024, chủ yếu do giá cổ phiếu Tesla giảm 27% trong giai đoạn này. Cổ phiếu Tesla chiếm hơn 60% tổng tài sản của Musk.
• Điều 88 - 94 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 – Xác định và truy nhận quan hệ cha, mẹ, con.
• Điều 101 Luật Hộ tịch 2014 – Thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con.
• Điều 68 - 70 Bộ luật Dân sự 2015 – Quyền nhận cha, mẹ.
• Điều 186, 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 – Quyền khởi kiện truy nhận cha.
Nguyên tắc quan trọng:
✅ Con có quyền yêu cầu xác định cha dù cha có đồng ý hay không.
✅ Không có thời hiệu yêu cầu truy nhận cha, có thể yêu cầu bất kỳ lúc nào. Tức là trong suốt cuộc đời của mỗi người, đều có quyền yêu cầu truy nhận cha, mẹ.
✅ Không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ (đang chung sống hay ly hôn, hoặc không kết hôn với nhau).
✅ Để yêu cầu truy nhận cha, mẹ được Cơ quan có thẩm quyền chấp nhận, phải có bằng chứng xác đáng để chứng minh quan hệ cha/mẹ – con.
2. Cha, mẹ là "người đại diện theo pháp luật" của con, khi con dưới 18 tuổi
Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, cha mẹ là người đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên (dưới 18 tuổi).
📌 Căn cứ pháp lý:
• Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015: Người chưa đủ 18 tuổi thì cha mẹ là người đại diện theo pháp luật, trừ trường hợp có người giám hộ theo quy định pháp luật.
• Điều 69 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ đại diện cho con trong các giao dịch dân sự, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của con.
📌 Quyền của cha mẹ khi là người đại diện theo pháp luật:
✅ Ký kết hợp đồng thay con (ví dụ: hợp đồng bảo hiểm, mua bán tài sản có giá trị lớn).
✅ Tham gia tố tụng để bảo vệ quyền lợi của con khi có tranh chấp.
✅ Quản lý tài sản của con chưa thành niên.
✅ Giải quyết các thủ tục pháp lý liên quan đến con (học tập, hộ tịch, y tế…).
Như vậy, khi con còn nhỏ, mẹ có quyền khởi kiện truy nhận cha cho con, với tư cách là người đại diện theo pháp luật của con.
📌 Lưu ý:
• Khi con đủ 15 tuổi trở lên, con có thể tự mình thực hiện một số giao dịch dân sự nếu được cha mẹ đồng ý (Điều 21 BLDS 2015).
• Nếu cha mẹ không còn đủ năng lực hành vi dân sự, người giám hộ sẽ thay cha mẹ làm đại diện cho con.
📌 Ví dụ:
• Một đứa trẻ 10 tuổi bị tai nạn, cha mẹ có quyền đứng ra ký đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại thay con.
• Một tài khoản tiết kiệm mở cho trẻ 12 tuổi, cha mẹ có quyền quản lý số tiền đó cho đến khi con đủ 18 tuổi.
II. Các trường hợp truy nhận cha cho con
📌 1. Cha tự nguyện nhận con - thủ tục đơn giản:
• Người cha có thể tự nguyện làm thủ tục nhận con tại cơ quan hộ tịch.
• Thủ tục đơn giản, chỉ cần có giấy tờ tùy thân, giấy khai sinh của con và bằng chứng xác nhận quan hệ cha con (ADN hoặc giấy khai sinh có tên cha).
📌 2. Truy nhận cha khi cha không thừa nhận con
• Người con hoặc mẹ có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án xác định quan hệ cha – con nếu người cha không nhận con.
• Cần cung cấp chứng cứ rõ ràng như xét nghiệm ADN, thư từ, hình ảnh, nhân chứng…
📌 3. Truy nhận cha khi cha đã mất
• Người con có thể yêu cầu Tòa án xác nhận cha dù cha đã mất để đảm bảo quyền thừa kế và các quyền lợi khác.
• Phải có chứng cứ chứng minh quan hệ huyết thống, nhân chứng, lời khai của họ hàng.
III. Thủ tục truy nhận cha cho con
1. Trường hợp cha tự nguyện nhận con
📌 Hồ sơ nộp tại UBND cấp xã nơi con cư trú:
✅ Đơn đăng ký nhận cha con (theo mẫu).
✅ Bản sao giấy khai sinh của con.
✅ Bản sao CMND/CCCD của cha và con.
✅ Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con (ADN, thư từ, ảnh…).
📌 Thời gian xử lý: 3 – 5 ngày làm việc.
📌 Kết quả: UBND cấp giấy xác nhận quan hệ cha – con, cập nhật vào giấy khai sinh.
2. Trường hợp cha không thừa nhận con (khởi kiện tại Tòa án)
📌 Thủ tục khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cha hoặc con cư trú:
✅ Hồ sơ khởi kiện:
• Đơn khởi kiện yêu cầu xác nhận quan hệ cha – con.
• Giấy khai sinh của con.
• Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con (giám định ADN, tin nhắn, nhân chứng…).
• CMND/CCCD của người khởi kiện.
✅ Quy trình giải quyết:
1. Tòa án thụ lý hồ sơ (trong 7 – 10 ngày).
2. Hòa giải: Nếu cha đồng ý nhận con, vụ kiện kết thúc.
3. Xét xử: Nếu cha không đồng ý, Tòa án xét xử và ra bản án xác nhận quan hệ cha – con.
📌 Thời gian giải quyết: 2 – 6 tháng hoặc lâu hơn, tùy mức độ tranh chấp.
📌 Kết quả:
• Nếu Tòa án chấp nhận yêu cầu, quan hệ cha – con được xác lập về mặt pháp lý.
• Nếu không đủ chứng cứ, yêu cầu có thể bị bác bỏ.
IV. Ví dụ minh họa về truy nhận cha cho con
Ví dụ 1: Cha tự nguyện nhận con
Anh A và chị B có con chung nhưng chưa đăng ký kết hôn. Sau nhiều năm, anh A quyết định làm thủ tục nhận con.
📌 Thực hiện tại UBND:
• Anh A nộp đơn đăng ký nhận cha con, kèm giấy khai sinh và xét nghiệm ADN.
• UBND xác nhận và bổ sung tên cha vào giấy khai sinh.
📌 Kết quả:
• Quan hệ cha con được công nhận, con được hưởng quyền thừa kế, bảo hiểm, quyền lợi pháp lý khác.
Ví dụ 2: Truy nhận cha khi cha không thừa nhận con
Chị C có con với anh D nhưng anh D từ chối nhận con. Chị C khởi kiện ra Tòa yêu cầu xác nhận quan hệ cha con.
📌 Tại Tòa án:
• Chị C cung cấp tin nhắn, ảnh chụp chung, lời khai nhân chứng và yêu cầu xét nghiệm ADN.
• Tòa án yêu cầu anh D xét nghiệm ADN.
• ADN chứng minh anh D là cha ruột, Tòa án ra phán quyết xác nhận quan hệ cha – con.
📌 Kết quả:
• Anh D phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng và quyền thừa kế cho con.
V. Lưu ý quan trọng khi thực hiện truy nhận cha cho con
📌 1. Nếu cha không hợp tác, có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định giám định ADN
• Nếu cha từ chối giám định ADN, Tòa án có thể coi đó là dấu hiệu xác nhận quan hệ cha con.
📌 2. Nếu cha đã mất, cần có chứng cứ mạnh như nhân chứng, thư từ, ảnh chụp chung
• Có thể xin xác nhận từ người thân, họ hàng, đồng nghiệp của cha.
📌 3. Nếu người cha có vợ khác, vẫn có thể yêu cầu truy nhận cha
• Pháp luật bảo vệ quyền lợi của con dù người cha đã có gia đình khác.
📌 4. Truy nhận cha có thể ảnh hưởng đến quyền thừa kế
• Nếu cha qua đời mà chưa kịp truy nhận con, con vẫn có thể yêu cầu xác nhận quan hệ cha – con để hưởng thừa kế.
VI. Lời khuyên của Luật sư Trần Hồng Phong
📌 1. Nếu có thể, nên thỏa thuận nhận con tại UBND thay vì kiện ra Tòa
• Giải quyết tại UBND nhanh hơn, ít tốn kém và tránh căng thẳng.
📌 2. Nếu kiện ra Tòa, hãy chuẩn bị đầy đủ chứng cứ
• Xét nghiệm ADN là bằng chứng mạnh nhất, nhưng có thể dùng nhân chứng, tin nhắn, ảnh chụp chung…
📌 3. Nếu đã xác định quan hệ cha con, nên làm thủ tục nhận cha càng sớm càng tốt
• Tránh rắc rối về quyền thừa kế, bảo hiểm, hộ khẩu, tài sản sau này.
VII. Kết luận
✅ Con có quyền yêu cầu truy nhận cha dù cha có đồng ý hay không.
✅ Nếu cha không tự nguyện nhận con, có thể kiện ra Tòa án.
✅ Cần có bằng chứng rõ ràng như ADN, tin nhắn, nhân chứng để đảm bảo thắng kiện.
✅ Truy nhận cha giúp con có đầy đủ quyền lợi về tài sản, hộ tịch, bảo hiểm và thừa kế.
...
Elon Musk, tỷ phú 400 tỷ USD, giàu nhất lịch sử loài người
Tính đến ngày 23/2/2025, tài sản ròng của Elon Musk ước tính khoảng 385 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index. Con số này giảm so với mức đỉnh 486,4 tỷ USD vào ngày 17/12/2024, chủ yếu do giá cổ phiếu Tesla giảm 27% trong giai đoạn này. Cổ phiếu Tesla chiếm hơn 60% tổng tài sản của Musk.
Ngoài Tesla, Musk còn sở hữu 42% cổ phần trong SpaceX, với giá trị ước tính khoảng 136 tỷ USD. Ông cũng sở hữu phần lớn cổ phần trong các công ty khác như xAI và mạng xã hội X (trước đây là Twitter).
Elon Musk là người giàu nhất thế giới, vượt xa người đứng thứ hai là Mark Zuckerberg, người đồng sáng lập Meta, với tài sản ước tính 253 tỷ USD.
Elon Musk là người giàu nhất thế giới, vượt xa người đứng thứ hai là Mark Zuckerberg, người đồng sáng lập Meta, với tài sản ước tính 253 tỷ USD.
.....
Bài liên quan:
