Thật khó hình dung việc Liên Hợp Quốc và Nato tồn tại mà không có mặt "thủ lĩnh" Hoa Kỳ. Nhưng phải chăng vị tổng thống thứ 47 của nước Mỹ Donald Trump thích như vậy? (minh hoạ của Chat GPT)
Tổng thống Mỹ có quyền quyết định nhiều vấn đề quan trọng trong chính sách đối ngoại, nhưng việc rút khỏi NATO và Liên Hợp Quốc (LHQ) không phải là một quyết định có thể thực hiện đơn phương mà không gặp cản trở từ Quốc hội và hệ thống luật pháp Mỹ.
Cách Thuỷ
Tổng thống Mỹ có quyền quyết định nhiều vấn đề quan trọng trong chính sách đối ngoại, nhưng việc rút khỏi NATO và Liên Hợp Quốc (LHQ) không phải là một quyết định có thể thực hiện đơn phương mà không gặp cản trở từ Quốc hội và hệ thống luật pháp Mỹ.
* Liên Hợp Quốc: duy trì hòa bình, an ninh quốc tế, thúc đẩy hợp tác giữa các quốc gia
I. Trump có quyền rút Mỹ khỏi NATO không?
1. Điều khoản thành lập NATO quy định thế nào về việc rút lui?
• Hiệp ước Washington năm 1949 (thành lập NATO) quy định:
• Điều 13 cho phép bất kỳ quốc gia thành viên nào rút lui khỏi NATO sau khi gửi thông báo chính thức cho các đồng minh.
• Việc rút lui có hiệu lực sau 12 tháng kể từ khi thông báo.
=> Về lý thuyết, Mỹ có thể rút khỏi NATO, nhưng Tổng thống không thể tự ý làm điều này mà không cần sự chấp thuận từ Quốc hội.
2. Quốc hội Mỹ có thể ngăn cản Trump rút khỏi NATO không?
• Quốc hội Mỹ đã có động thái ngăn Trump rút khỏi NATO từ năm 2019:
• Đạo luật Bảo vệ NATO (NATO Support Act) đã được Quốc hội đưa ra, yêu cầu bất kỳ quyết định rút lui nào cũng phải có sự phê duyệt của ít nhất 2/3 Thượng viện.
• Tòa án có thể can thiệp, vì việc rút khỏi NATO có thể vi phạm các cam kết quốc phòng lâu dài của Mỹ.
=> Kết luận: Trump không thể đơn phương rút Mỹ khỏi NATO mà không có sự đồng ý của Quốc hội. Nếu Trump muốn rút lui, ông cần thuyết phục Thượng viện (điều này rất khó, vì có nhiều nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ NATO).
II. Trump có quyền rút Mỹ khỏi Liên Hợp Quốc không?
1. Điều lệ Liên Hợp Quốc có cho phép rút lui không?
• Không giống như NATO, Hiến chương Liên Hợp Quốc không có điều khoản nào cho phép một quốc gia rút lui.
• Tuy nhiên, Mỹ có thể rút khỏi LHQ bằng cách ngừng đóng góp tài chính, cắt giảm quan hệ ngoại giao và chấm dứt nghĩa vụ tham gia các cơ quan của LHQ.
2. Quốc hội có thể ngăn Trump rút khỏi LHQ không?
• Quốc hội Mỹ kiểm soát ngân sách tài trợ cho LHQ. Nếu Trump muốn rút khỏi LHQ, ông có thể chỉ đạo ngừng đóng góp tài chính (Mỹ chiếm khoảng 22% ngân sách LHQ).
• Tuy nhiên, nếu Quốc hội không đồng ý, họ có thể thông qua luật buộc Mỹ tiếp tục tham gia LHQ.
=> Kết luận: Trump có thể làm suy yếu vai trò của Mỹ trong LHQ bằng cách ngừng đóng góp tài chính và rút khỏi các tổ chức con (giống như ông đã từng làm với WHO năm 2020), nhưng việc rút hoàn toàn khỏi LHQ sẽ gặp phải rào cản pháp lý lớn.
III. Khả năng Trump thực sự rút Mỹ khỏi NATO hoặc LHQ là bao nhiêu?
Dù Trump có thể đe dọa rút Mỹ khỏi NATO và LHQ, nhưng thực tế chính trị và pháp lý cho thấy khả năng thành công rất thấp:
✔ Rút khỏi NATO khó thực hiện, vì cần sự chấp thuận của Thượng viện và sẽ gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ giới tướng lĩnh quân đội, ngành công nghiệp quốc phòng và cả đảng Cộng hòa.
✔ Rút khỏi LHQ dễ hơn, nhưng có thể gây thiệt hại lớn cho Mỹ về mặt ngoại giao, vì LHQ có nhiều tổ chức Mỹ đang kiểm soát (IMF, WB, Hội đồng Bảo an).
🔥 Tóm lại, Trump có thể làm suy yếu vai trò của Mỹ trong NATO và LHQ, nhưng việc rút hoàn toàn là gần như không thể thực hiện được nếu không có sự đồng thuận từ Quốc hội.
…..
I. Trump có quyền rút Mỹ khỏi NATO không?
1. Điều khoản thành lập NATO quy định thế nào về việc rút lui?
• Hiệp ước Washington năm 1949 (thành lập NATO) quy định:
• Điều 13 cho phép bất kỳ quốc gia thành viên nào rút lui khỏi NATO sau khi gửi thông báo chính thức cho các đồng minh.
• Việc rút lui có hiệu lực sau 12 tháng kể từ khi thông báo.
=> Về lý thuyết, Mỹ có thể rút khỏi NATO, nhưng Tổng thống không thể tự ý làm điều này mà không cần sự chấp thuận từ Quốc hội.
2. Quốc hội Mỹ có thể ngăn cản Trump rút khỏi NATO không?
• Quốc hội Mỹ đã có động thái ngăn Trump rút khỏi NATO từ năm 2019:
• Đạo luật Bảo vệ NATO (NATO Support Act) đã được Quốc hội đưa ra, yêu cầu bất kỳ quyết định rút lui nào cũng phải có sự phê duyệt của ít nhất 2/3 Thượng viện.
• Tòa án có thể can thiệp, vì việc rút khỏi NATO có thể vi phạm các cam kết quốc phòng lâu dài của Mỹ.
=> Kết luận: Trump không thể đơn phương rút Mỹ khỏi NATO mà không có sự đồng ý của Quốc hội. Nếu Trump muốn rút lui, ông cần thuyết phục Thượng viện (điều này rất khó, vì có nhiều nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ NATO).
II. Trump có quyền rút Mỹ khỏi Liên Hợp Quốc không?
1. Điều lệ Liên Hợp Quốc có cho phép rút lui không?
• Không giống như NATO, Hiến chương Liên Hợp Quốc không có điều khoản nào cho phép một quốc gia rút lui.
• Tuy nhiên, Mỹ có thể rút khỏi LHQ bằng cách ngừng đóng góp tài chính, cắt giảm quan hệ ngoại giao và chấm dứt nghĩa vụ tham gia các cơ quan của LHQ.
2. Quốc hội có thể ngăn Trump rút khỏi LHQ không?
• Quốc hội Mỹ kiểm soát ngân sách tài trợ cho LHQ. Nếu Trump muốn rút khỏi LHQ, ông có thể chỉ đạo ngừng đóng góp tài chính (Mỹ chiếm khoảng 22% ngân sách LHQ).
• Tuy nhiên, nếu Quốc hội không đồng ý, họ có thể thông qua luật buộc Mỹ tiếp tục tham gia LHQ.
=> Kết luận: Trump có thể làm suy yếu vai trò của Mỹ trong LHQ bằng cách ngừng đóng góp tài chính và rút khỏi các tổ chức con (giống như ông đã từng làm với WHO năm 2020), nhưng việc rút hoàn toàn khỏi LHQ sẽ gặp phải rào cản pháp lý lớn.
III. Khả năng Trump thực sự rút Mỹ khỏi NATO hoặc LHQ là bao nhiêu?
Dù Trump có thể đe dọa rút Mỹ khỏi NATO và LHQ, nhưng thực tế chính trị và pháp lý cho thấy khả năng thành công rất thấp:
✔ Rút khỏi NATO khó thực hiện, vì cần sự chấp thuận của Thượng viện và sẽ gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ giới tướng lĩnh quân đội, ngành công nghiệp quốc phòng và cả đảng Cộng hòa.
✔ Rút khỏi LHQ dễ hơn, nhưng có thể gây thiệt hại lớn cho Mỹ về mặt ngoại giao, vì LHQ có nhiều tổ chức Mỹ đang kiểm soát (IMF, WB, Hội đồng Bảo an).
🔥 Tóm lại, Trump có thể làm suy yếu vai trò của Mỹ trong NATO và LHQ, nhưng việc rút hoàn toàn là gần như không thể thực hiện được nếu không có sự đồng thuận từ Quốc hội.
…..
1. Những quốc gia sáng lập chính, trụ sở, thành viên
Mặc dù có 51 quốc gia ký kết Hiến chương Liên Hợp Quốc vào năm 1945, nhưng 5 cường quốc đóng vai trò quan trọng nhất trong việc sáng lập LHQ là:
1. Hoa Kỳ
2. Liên Xô (nay là Nga)
3. Trung Quốc (Cộng hòa Trung Hoa lúc đó, nay là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa)
4. Anh
5. Pháp
💡 5 quốc gia này cũng trở thành 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (UNSC), với quyền phủ quyết đặc biệt.
….
• Trụ sở chính: New York, Mỹ.
• Số thành viên: 193 quốc gia.
• Người đứng đầu: Tổng thư ký LHQ (hiện tại là António Guterres).
2. Mục tiêu chính của Liên Hợp Quốc
✔ Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
✔ Thúc đẩy nhân quyền và quyền tự do cơ bản.
✔ Tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các quốc gia.
✔ Giúp đỡ các nước phát triển và ứng phó với khủng hoảng nhân đạo.
✔ Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
3. Các cơ quan quan trọng của Liên Hợp Quốc
🌍 Hội đồng Bảo an (UNSC): Cơ quan quyền lực nhất, có 5 thành viên thường trực (Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp) và 10 thành viên không thường trực, có quyền ban hành lệnh trừng phạt, gửi quân gìn giữ hòa bình và phê chuẩn chiến tranh.
🏛 Đại hội đồng (UNGA): Gồm đại diện từ 193 quốc gia thành viên, là nơi thảo luận và thông qua các nghị quyết quan trọng.
⚖ Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ): Giải quyết tranh chấp pháp lý giữa các quốc gia.
💰 Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) & Ngân hàng Thế giới (WB): Hỗ trợ tài chính và phát triển kinh tế toàn cầu.
🚑 Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): Chịu trách nhiệm về y tế toàn cầu.
🌱 Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP): Hỗ trợ các nước nghèo trong phát triển kinh tế và xã hội.
👮 Lực lượng gìn giữ hòa bình (Peacekeepers): Hoạt động tại các vùng xung đột để đảm bảo an ninh và giúp tái thiết đất nước sau chiến tranh.
......
Bài liên quan:
